In September 2024, I set off on another expedition around the world. This was my fourteenth trip around the globe. After visiting Western Tibet and Southeast Asia, I arrived by ship in Hawaii, where we stopped on the island of Oahu. Then, after five days of sailing from Hawaii, our ship docked in Los Angeles on the west coast of the USA. Passenger ships have two ports to choose from here: San Pedro and Long Beach. We docked in Long Beach, where the old ocean liner "Queen Mary" is stuck forever next to the passenger quay, now serving as a hotel and museum:

We wrześniu 2024 po raz kolejny wyruszyłem na wyprawę dookoła świata. To była już czternasta podróż wokół globu. Po odwiedzeniu Zachodniego Tybetu i Azji Południowo-Wschodniej dotarłem statkiem na Hawaje, gdzie zatrzymaliśmy się na wyspie Oahu. .Potem po pięciu dniach żeglugi od opuszczenia Hawajów nasz statek zawinął do Los Angeles na zachodnim wybrzeżu USA. Statki pasażerskie mają tu do wyboru dwa porty: San Pedro i Long Beach. Zacumowaliśmy w Long Beach, gdzie obok nabrzeża pasażerskiego utknął na zawsze stary transatlantyk "Queen Mary" pełniący obecnie funkcje hotelowe i muzealne:

I had prepared a plan for a cheap ride to the airport area, where I had booked a cheap Motel 6. After disembarking (there was no passport or customs control here), it turned out that the first link in the plan had already failed: the minibus that was supposed to take me to the A metro station was not running that day, which Google did not know :) Luckily, I found two Chinese women heading in the same direction and we split the cost of using Uber - it came to $12 each!

Przygotowałem wcześniej plan taniego przejazdu w okolice lotniska, gdzie miałem zarezerwowany niedrogi Motel6. Po zejściu ze statku (nie było tu kontroli paszportowej i celnej) okazało się, że już pierwsze ogniwo planu zawiodło: mikrobus, który miał mnie zawieźć do stacji metra linii A tego dnia nie kursował, czego google nie wiedziały :) Znalazłem na szczęście dwie Chinki zmierzające w tym samym kierunku i podzieliliśmy koszty skorzystania z Ubera - wyszło po 12 dolarów!

What to see in Los Angeles? Hollywood, of course. Public transportation does get there, but be prepared for looooong drives through the sprawling city, numerous stops and stops at traffic lights. Eventually, you'll probably end up on Hollywood Boulevard, where the Walk of Fame stars are built into the sidewalk, awarded to actors and composers of film music.

Co trzeba zobaczyć w Los Angeles? Oczywiście Hollywood. Publiczny transport tam owszem dociera, ale bądźcie przygotowani na dłuuugie jazdy przez rozległe miasto, liczne przystanki i postoje na światłach. W końcu zapewne dotrzecie na Hollywood Boulevard, gdzie w chodnik wbudowane są gwiazdy Promenady Sławy przyznane aktorom i kompozytorom filmowej muzyki.

Działają tu także specjaliści, którzy do zdjęcia ułożą na poczekaniu waszą gwiazdę, za pieniądze oczywiście. Usługodawcy są bardzo profesjonalni. Na zdjęciu nie będzie widać, że wasza ułożona na poczekaniu gwiazda leży na chodniku, a nie jest wtopiona w chodnik, jak te autentyczne.

There are also specialists who will arrange your star for a photo while you wait, for a fee, of course. The service providers are very professional. The photo will not show that your star, arranged while you wait, is lying on the pavement and not embedded in the pavement, like the authentic ones.  

Those who don't want to waste money on such an expense can take a picture in front of Grauman's Chinese Theatre, where the Oscars were presented for many years. The square in front of the theatre is the site of the imprints of the hands and feet of the biggest names in cinema, such as Sophia Loren and Shirley McLaine.

Ci, którym szkoda pieniędzy na taki wydatek mogą sfotografować się przed Chińskim Teatrem Graumana, w którym przez wiele lat wręczano Oskary. Na placyku przed teatrem odcisnęły swoje dłonie i stopy największe sławy kina takie jak Sophia Loren czy Shirley Mac Laine. 

The old theater (pictured below) now shows movies. And right next to it are the Oscar statuettes, blown up to human size, which you can take pictures with. The Hollywood legend continues...

W starym teatrze (na zdjęciu poniżej)  teraz wyświetlają filmy. A tuż obok niego ustawione są statuetki Oscara powiększone do rozmiarów człowieka, przy których można się fotografować. Legenda Hollywood trwa...  

The famous boulevard is also home to the new Dolby Theatre, where the Oscars are currently presented, a wax museum and dozens of souvenir shops. From the steps near the Dolby, you can supposedly see the white HOLLYWOOD sign on a hill in the distance.

Na słynnym bulwarze jest także nowy Teatr Dolby, gdzie obecnie wręczają Oskary, muzeum figur woskowych i dziesiątki sklepów z pamiątkami. Ze schodów koło Dolby widać podobno w dali ustawiony na wzgórzu biały napis HOLLYWOOD.

The next day I was to sail on, of course on a different ship. But how do I get to the San Pedro terminal? Here's some valuable information: take the J subway to the Harbor Freeway Station. Here, take the elevator to the freeway level and wait for the 950 bus. From there, you go and go all the way to the Beacon stop. There, from the ramp, you should see the ship waiting for you through the palm trees:

Następnego dnia miałem popłynąć dalej, oczywiście już innym statkiem. Tylko jak dotrzeć do terminalu San Pedro?  Oto cenna informacja: metrem linii J trzeba dojechać do Harbor Freeway Station. tu wjechać windą na poziom autostrady i czekać na autobus linii 950. Stąd jedzie się i jedzie aż do przystanku Beacon. Tam już z podjazdu powinniście zobaczyć przez palmy oczekujący na was statek:

 My ship was to sail from Los Angeles south along the western coast of America to Panama. And then, after passing through the Panama Canal, to Florida. The check-in process was very smooth. We left the port at sunset.

Mój statek miał popłynąć z Los Angeles na południe - wzdłuż zachodniego wybrzeża Ameryki  - aż do Panamy. A potem - po przejściu przez Kanał Panamski - na Florydę. Odprawa przebiegła bardzo sprawnie. Opuszczaliśmy port o zachodzie słońca.

 The next day we docked in San Diego. I like this port and the neat city facing the sea. I used to cross the border to Tijuana in Mexico here. Since then, the downtown has added shiny skyscrapers, and there are more palm trees on the seaside promenade. The tram cars that go to the border are also more elegant...

Nazajutrz zawinęliśmy do San Diego. Lubię ten port i schludne miasto zwrócone ku morzu. Przekraczałem tu kiedyś granicę do Tijuana w Meksyku. Od tamtych czasów w downtown przybyło błyszczących wieżowców, więcej jest palm na nadmorskiej promenadzie. Bardziej eleganckie są też wagony tramwaju jeżdżącego do granicy...

There's a US Navy base in San Diego where you can tour decommissioned ships. Then take a stroll to the Italian neighborhood for an espresso and lasagna. In this district there are several pedestrian streets closed to traffic, where music plays and people carelessly drink beer and dance on improvised dance floors...

W San Diego jest baza marynarki wojennej USA - można zwiedzać wycofane ze służby okręty. A potem pójść spacerkiem do włoskiej dzielnicy na espresso i lazanię. W tej dzielnicy jest kilka zamkniętych dla ruchu deptaków, gdzie gra muzyka, a ludzie beztrosko popijaja piwo i tańczą na zaimprowizowanych parkietach...

There are few ports in the world where a large aircraft carrier is open to the public. On its deck is a whole squadron of military aircraft from different periods. There are also the newest ones: .

Niewiele jest w świecie portów, gdzie udostępniony jest do zwiedzanie wielki lotniskowiec. Na jego pokładzie ustawiono całą eskadrę wojskowych samolotów z różnych okresów. Są również te najnowsze: 

San Diego enjoys year-round sunshine and a mild climate. That is why it is often visited by tourists. Some come here for longer stays, escaping the cold and rain in the northern regions of the USA and Canada. The city's peculiarity is the former police station with a capacious jail converted into a group of cafes, shops and a modest but interesting museum:

San Diego przez cały rok cieszy się słońcem i łagodnym klimatem. Dlatego jest chętnie odwiedzane przez turystów. Niektórzy przyjeżdżają tu na dłuższe pobyty, uciekajac od chłodów i opadów w północnych rejonach USA i Kanady. Osobliwością miasta jest dawna komenda policji z pojemnym aresztem zamieniona na grupę kafejek, sklepików i skromne, ale ciekawe muzeum:

From San Diego we sailed to Cabo San Lucas - a small yacht port at the end of the Californian Peninsula. The Mexican port is closed here by picturesque rocks surrounded by unusually situated beaches, which can only be reached by boat. There are many shops with liquor, but no rum - they only promote their tequila!

Z San Diego popłynęliśmy do Cabo San Lucas - niewielkiego jachtowego portu na końcu Półwyspu Kalifornijskiego.  Ten meksykański już porcik zamykają tu malownicze skały otoczone niezwykle usytuowanymi plażami, do których można dopłynąć tylko łodzią. Jest sporo sklepów z trunkami, ale rumu brak - lansują tylko swoją tequilę!

Pelicans walk around the small port, enterprising touts offer boat trips to the beach and fishing trips from motorboats (you have to haggle!). In the stalls you can choose sombreros and various Mexican handicrafts. I climbed the surrounding hills for views like the one in the previous photo.

Po małym porciku spacerują pelikany, przedsiębiorczy naganiacze proponują wycieczki łodzią na plaże i na połów ryb z motorówek (trzeba się targować!). W kramach można wybrać sombrero i różne wyroby meksykańskiego rękodzieła. Ja wdrapywałem się na okoliczne wzgórza dla widoków, takich jak na poprzednim zdjęciu.

Cabo is a very much like a summer resort. Numerous hotels and resorts have been built along the beaches east of the city, but I didn't go there. In the very center around the port you can also find accommodation in small guesthouses, but the prices are higher here, and the loud music in the evenings keeps you awake...

Cabo m charakter wybitnie letniskowy. Wzdłuż plaż na wschód od miasta zbudowano liczne hotele i ośrodki wypoczynkowe, ale tam nie chodziłem. W samym centrum wokół portu też można znaleźć zakwaterowanie w małych pensjonatach, ale tu ceny są wyższe, a głośna muzyka wieczorami nie pozwala zasnąć...

What is a pleasure to photograph here are the flowers. In many places in the town, branches of blooming bougainvillea hang from the walls.

To bid farewell to the ship, the local authorities treated us to an extraordinary show in the sky, performed by a whole flotilla of drones shining with different colors. It made an impression on everyone... But the most famous postcard view of Cabo is definitely this one of the rocks on the cape:

Na pożegnanie statku miejscowe władze zafundowały nam tutaj niezwykły pokaz na niebie w wykonaniu całej flotylli święcących różnymi kolorami dronów. Na wszystkich zrobiło to wrażenie...  Ale najbardziej znanym, pocztówkowym widokiem Cabo jest na pewno taki widok skał na przyladku:

The next day we were in Puerto Vallarta, a large, sprawling resort with a beautiful seaside boulevard. On the boulevard there were still large, colorful dolls - a remnant of the Day of the Dead celebrations.

Następnego dnia byliśmy już w Puerto Vallarta - dużym, rozciągniętym wczasowisku z pięknym nadmorskim bulwarem. Na bulwarze stały jeszcze wielkie, kolorowe kukły - pozostałość obchodów święta zmarłych.

The city is inhabited by many foreigners, escaping to the sun and warmth during the winter months. Music flows from the morning from numerous bars and cafes, and something that distinguishes this town are interesting murals.

W mieście zamieszkuje wielu cudzoziemców, uciekających do słońca i ciepła na zimowe miesiące. Muzyka płynie od rana z licznych barów i kafejek, a czymś, co wyróżnia to miasteczko są ciekawe murale.

Tropical greenery, cobbled, steep streets in the old town. A beautiful church next to the central square - all this creates the atmosphere of this city. The port where ships dock is a few kilometers away from the historic district - you can get there for a dollar on a city bus with a "centro" sign in the front window.

Tropikalna zieleń, brukowane, strome uliczki na starym mieście. Piękny kościół obok centralnego placu - to wszystko tworzy atmosferę tego miasta. Port, gdzie cumują statki jest w odległości kilku kilometrów od zabytkowej dzielnicy - można tam dojechać za dolara miejskim autobusem z tablicą "centro" we frontowym oknie.

The showcase of Puerto Vallarta is the seaside promenade, where an ancient colonnade and numerous sculptures have been set up. On a hot day, the breeze blowing in from the Pacific is pleasantly cooling, attracting strollers. It is worth remembering, however, that there is no beach here....

Oknem wystawowym Puerto Vallarta jest nadmorska promenada, na której ustawiono antyczną kolumnadę i liczne rzeźby. W upalny dzień bryza wiejąca od Pacyfiku przyjemnie chłodzi, przyciągając spacerowiczów. Warto jednak pamiętać, że nie ma tu plaży....

From Mexico we sailed to Guatemala. The port town of Puerto Quetzal is not interesting. Below you have a unique photo of the passenger dock in this port. A patch of green hides a tourist bazaar where passengers of ships are greeted by a marimba and you can buy souvenirs - wooden products and colorful fabrics:

Z Meksyku popłynęliśmy do Gwatemali. Portowe miasteczko Puerto Quetzal nie jest ciekawe. Poniżej macie unikalne zdjęcie przystani pasażerskiej w tym porcie. Plama zieleni kryje turystyczny bazar gdzie pasażerów statków wita marimba i można kupić pamiątki - wyroby z drewna i kolorowe tkaniny:

During the colonial period, the Spanish built numerous churches, monasteries and palaces in Guatemala Antigua. Only ruins remain of some. Others have been meticulously restored, leaving the cobblestones in the streets full of low, colorful houses. All this has resulted in Antigua being included on the UNESCO World Heritage List as an urban complex. It is worth spending even a few days here, the town has its own unique atmosphere. I once slept here in a hotel when I was traveling through Central America by bus...

W czasach kolonialnych Hiszpanie zbudowali w Guatemala Antigua liczne kościoły, klasztory i pałace. Z niektórych pozostały tylko ruiny. Inne pieczołowicie odrestaurowano, pozostawiając także bruk w uliczkach pełnych niskich, kolorowych domów. Wszystko to sprawiło, że Antigua jako zespół miejski trafiła na listę World Heritage UNESCO. Warto tu spędzić nawet kilka dni, miasteczko ma swój niepowtarzalny nastrój. Spałem tu kiedyś w hoteliku, gdy podróżowałem przez Amerykę Centralną autobusami...

This is not a museum town. Normal life goes on in the cobbled streets. Women carry goods for sale on their heads. They carry small children on their backs, wrapped in a scarf. And in churches you can still see barefoot Indian women praying on their knees as they walk to the altar:

To nie jest miasto-muzeum. W brukowanych uliczkach dzieje się tu normalne życie. Kobiety na głowach noszą towary oferowane na sprzedaż. Małe dzieci noszą na plecach, zawinięte w chustę. A w kościołach wciąż jeszcze zobaczyć można bose Indianki, które modląc się na kolanach podążają do ołtarza:

In the streets and in front of churches, you can meet many Indian women in traditional costumes, offering inexpensive handicrafts. It is worth to know that free internet is offered in a small jade factory. There is also a small but interesting museum there.

W uliczkach  i przed kościołami spotkać tu można sporo Indianek w tradycyjnych strojach, oferujących niedrogie wyroby rękodzieła. Warto wiedzieć, że bezpłatny internet oferują w małej fabryczce wyrobów z jadeitu. Czeka tam także małe, ale ciekawe muzeum.

Arco Santa Catalina - the arch over the street (photo below) is probably the most famous icon of Guatemala Antigua. Worth seeing are the church and monastery of La Merced, the captains' palace and the alcadia, or city hall, built on the frontage of the main square, Plaza Mayor. You will find many subjects for photos...

Arco Santa Catalina - łuk przerzucony ponad ulicą (zdjęcie poniżej) jest chyba najbardziej znaną ikoną Guatemala Antigua. Wart zobaczenia jest kościół i klasztor La Merced, pałac kapitanów i alcadia czyli ratusz zbudowany w pierzei głównego placu Plaza Mayor.  Znajdziecie wiele tematów do zdjęć...

After several hours of walking over uneven stones of the streets we managed to return to the ship before dusk...

Po kilku godzinach wędrowania po nierównych kamieniach zdążyliśmy przed zmrokiem wrócić na statek...

Unfortunately, the shipping company canceled our visits to ports in El Salvador and Nicaragua without compensation - we sailed straight to Costa Rica, where our ship docked in Puntarenas. Costa Rica attracts tourists not so much with its monuments but with the wealth of tropical nature. I took a bus to the town of Esparza in the interior. I had the opportunity to watch performances by a children's folklore group there (pictured below). The architecture of the city, however, is not impressive.

Niestety kompania żeglugowa odwołała nam bez rekompensaty wizyty w portach Salwadoru i Nikaragui - popłynęliśmy prosto do Kostaryki, gdzie nasz statek zacumował w Puntarenas. Kostaryka przyciąga turystów nie tyle zabytkami co bogactwem tropikalnej przyrody. Wybrałem się autobusem do miasteczka Esparza w interiorze. Miałem okazję obejrzeć tam występy dziecięcego zespołu folklorystycznego (na zdjęciu poniżej). Architektura miasta jednak nie zachwyca.

The port of Puntarenas itself may be more appealing, with a small stone cathedral next to which exhibitions are held in the Casa de Cultura. A strip of bars and restaurants stretches along the beach, and on days when a ship is moored at the pier, locals also set up souvenir stalls there.  

Bardziej może się podobać sam port Puntarenas z niewielką, zbudowaną z kamienia katedrą obok której w Casa de Cultura odbywają się wystawy. Wzdłuż plaży ciągnie się pas barów i restauracyjek, a w dni, kiedy przy molo cumuje statek miejscowi ustawiają tam także kramy z pamiątkami.

Then there was Panama... I had been to Panama City twice before, but had never reached the capital by sea. This time was different. Perhaps because the Panamanians had finally opened a passenger terminal on the mainland island of Amador, which lies on the Pacific side, at the entrance to the Panama Canal. Although no public transport reaches the terminal, if you gather a group of willing people and haggle with a taxi driver, he will take the whole group to the old city (Casco Viejo) for $25.

Potem była Panama... Byłem wcześniej dwukrotnie w Panama City, ale nigdy nie docierałem do stolicy Panamy drogą morską. Tym razem było inaczej. Być może dlatego, że Panamczycy w końcu oddali do eksploatacji terminal pasażerski na połączonej z lądem wysepce Amador leżącej po stronie Pacyfiku, u wejścia do Kanału Panamskiego. Wprawdzie do terminalu nie dociera żaden transport miejski, ale jak zebrać grupkę chętnych i potargować się z taksówkarzem to zawiezie on całą grupkę na stare miasto (Casco Viejo) za 25 dolarów.

Although Panama has huge income from the exploitation of the canal, not all the buildings of the old city have been rebuilt. Tourists are led primarily to the church of San Jose, where the conservation work has been completed and it now shines with gold. It is also worth visiting the cathedral (photo below) and the church of Santa Anna. All restored churches have a/c!

Choć Panama ma olbrzymie dochody z eksploatacji kanału to nie wszystkie obiekty starego miasta odbudowano. Turystów prowadzi się przede wszystkim do kościoła San Jose, gdzie prace konserwatorskie zakończono i błyszczy on teraz złoceniami. Warto także zajrzeć do katedry (zdjęcie poniżej} oraz kościoła Santa Anna. Ciekawostka: wszystkie odrestaurowane kościoły Panamy są klimatyzowane!

The square in front of the elegant French consulate has a lot of charm. The monument you will see here reminds us that it was the French who first attempted to build the Panama Canal, thousands of people died as a result of tropical diseases and exhaustion...

Wiele uroku ma placyk przed zgrabnym francuskim konsulatem. Pomnik, który tu zobaczycie przypomina, że to Francuzi jako pierwsi porwali się na budowę Kanału Panamskiego, tysiące ludzi wtedy zginęło w wyniku tropikalnych chorób i wyczerpania...

xxFrom the defensive walls that run alongside, a beautiful view of the new part of the city opens up. The line of skyscrapers that you will see on the other side of the bay is unmatched (in my opinion) in any other capital of Latin America. On the walls, there are stalls with colorful handicrafts, and in them - colorfully dressed Indian women from the Kuna tribe. The Kuna live on the San Blas Archipelago, which is a bridge between North and South America, allowing you to bypass the dangerous Darien Gap. They are reluctant to let themselves be photographed (unless for dollars...). Sometimes, taking advantage of their inattention, you can snap something. I think I managed to take a photo like this:

Z murów obronnych, które przebiegają obok otwiera się piękny widok nowej części miasta. Linia wieżowców, którą zobaczycie po drugiej stronie zatoki nie ma sobie równej (moim zdaniem) w żadnej innej stolicy Ameryki Łacińskiej.

Na murach stoją kramy z kolorowym rękodziełem, a w nich - barwnie ubrane Indianki z plemienia Kuna. Kuna mieszkają na Archipelagu San Blas, będącym pomostem między Ameryką Północną i Południową, pozwalającym ominąć niebezpieczny Darien Gap. Niechętnie pozwalają się fotografować (no chyba, że za dolary...) Czasem uda się, korzystając z ich nieuwagi coś pstryknąć. Mnie takie zdjęcie się chyba udało:

The next morning we were to enter the Panama Canal. The passage through the Panama Canal was the biggest attraction of this cruise. And even though it was my second time, I experienced everything all over again... Passenger ships travel through the canal in 10-12 hours and only during the day, to give the opportunity to admire this technological marvel. On ships, passengers are exceptionally allowed on the bow - allowing them to take spectacular photos in the locks. The beginning of the canal on the western side is marked by the Puente Americas bridge - this is the conventional border of North America and the southern:

Następnego poranka mieliśmy wejść do Kanału Panamskiego. Przepłynięcie Kanału Panamskiego było największą atrakcją tego rejsu. I mimo, że był to mój drugi raz przeżywałem wszystko od nowa... Statki pasażerskie pokonują kanał w ciągu 10-12 godzin i wyłącznie w dzień, aby dać możliwość podziwiania tego cudu techniki. Na statkach wyjątkowo wpuszcza się pasażerów na dziób - umożliwiając im zrobienie efektownych zdjęć w śluzach. Początek kanału po stronie zachodniej wyznacza most Puente Americas - to umowna granica Ameryki Północnej i Południowej:

All the passengers were probably standing on deck since morning, filming and taking pictures. Staying on the open deck, in the tropical sun and heat for many hours is not a challenge in summer! Fortunately, the most interesting section of the canal in terms of landscape - the so-called Culebra Cut is located just behind the second group of locks (Pedro Miguel).

Wszyscy pasażerowie od rana stali na pokładzie, filmując i robiąc zdjęcia. Pozostawanie na otwartym pokładzie, w tropikalnym słońcu i upale przez wiele godzin to nie lata wyzwanie! Na szczęście najciekawszy krajobrazowo odcinek kanału - tzw. Culebra Cut znajduje się tuż za drugą grupą śluz (Pedro Miguel).

I had a secret hope that maybe they would let us through the new locks - built a few years ago for longer and wider ships. Well, unfortunately - we sailed on the old route. But thanks to that I could take unique photos of the ship that sailed parallel on the new route - a dozen or so meters above ours:

What is happening in the canal locks can also be observed from behind the window, from the air-conditioned lounge. However, the windows are tinted and often dirty. Those standing at the bow can see best, but this requires a good deal of fitness! As a consolation prize, the waiters put containers of cold water next to them, which you can use without restrictions - also for pouring water on your head:

To co dzieje się w śluzach kanału można także obserwować zza szyby, z klimatyzowanego lounge. Szyby jednak są przyciemnione i często brudne. Najlepiej widzą ci, którzy stoją na dziobie, ale to wymaga niezłej kondycji! Na pocieszenie powiem, że kelnerzy stawiają obok nich kontenery z zimną wodą, z której można korzystać bez ograniczeń - także do polewania głowy:

Each lock has two lanes and can handle two ships simultaneously, going in opposite directions. Sometimes both ships will line up so conveniently that you can photograph both in one frame. I didn't manage to do that when passing through the last lock (Gatun Lock):

Każda śluza ma dwie nitki i jednocześnie może obsługiwać dwa statki, płynące w przeciwnych kierunkach. Czasem oba statki ustawią się tak dogodnie, że można oba sfotografować w jednym kadrze. Mie udało sie to pzry przechodzeniu przez ostatnią śluzę (Gatun Lock):

After leaving the canal we headed to the Colombian port of Cartagena, where the Spanish colonial period has left behind magnificent monuments. UNESCO has recognized Cartagena by placing it on the World Heritage List. Historic Cartagena is sheltered by a long island, on which modern apartment buildings and hotels have been built - this is the new face of the old city:.

Po wyjściu z kanału skierowaliśmy się do kolumbijskiego portu Cartagena, gdzie po hiszpańskim okresie kolonialnym pozostały wspaniałe zabytki. UNESCO doceniło Cartagenę, umieszczając ją na liście World Heritage. Historyczna Cartagena osłonięta jest długą wyspą, na której współcześnie zbudowano apartamentowce i hotele - to nowa twarz starego miasta:.

A small passenger dock is squeezed between the quays of the commercial port. But there is something here that makes my Cartagena envied by other ports: a tiny green patch of tropical greenery housing a mini-zoo with flamingos, parrots, peacocks and sloths.

Niewielka przystań pasażerska upchnięta jest między nabrzeża portu handlowego. Ale jest tu coś, czego moją Cartagenie zazdrościć inne porty: maleńka zielona plama tropikalnej zieleni mieszcząca mini-zoo z flamingami, papugami, pawiami i leniwcami.

 Then you go through a souvenir shop and... ...you are already on a street where not always honest taxi drivers hunt passengers. It is 3 km to the old town, and since a warm rain started to fall, I let myself be hunted, sharing the cost with others. It came to 5 USD per person. I have been to Cartagena several times and in better weather. But I was glad that I could once again walk the colorful streets and climb the defensive walls.

Dalej przechodzi się przez sklep z pamiątkami i... ...jesteś już na ulicy, na której na pasażerów polują nie zawsze uczciwi taksówkarze. Do starego miasta jest 3 km, a że zaczął padać ciepły deszcz, to dałem się upolować, dzieląc koszt z innymi. Wyszło po 5 USD od osoby. Byłem w Cartagenie już kilka razy i to przy lepszej pogodzie. Ale cieszyłem się, że raz jeszcze mogę pospacerować kolorowymi uliczkami i wspiąć się na obronne mury.

Women in Colombian national colors pose for photos with tourists for money. You can visit colonial churches and palaces here. In the narrow streets, over which flowery wooden balconies hang, artists - painters exhibit their works:

Kobiety w narodowych barwach Kolumbii za pieniądze pozują do zdjęć z turystami. Można tu zwiedzać kolonialne kościoły i pałace. W wąskich uliczkach nad którymi zawisły ukwiecone drewniane balkony wystawiają swoje prace artyści - malarze:

There are some really interesting compositions among these paintings. And their authors know how to delicately remove the canvas from the frame and roll it up so that it fits in a tourist's suitcase. Only these prices, starting from $200. You have to know how to haggle!:

Wśród tych obrazów są naprawdę ciekawe kompozycje. A ich autorzy potrafią delikatnie zdjąć płótno z ramy i zrolować, aby zmieściło się w walizce turysty. Tylko te ceny, zaczynające się od 200 dolarów. Trzeba umieć się targować!:

Our cruise plan also included Grand Cayman - an island in the Caribbean Sea, which together with two other, smaller ones, forms a small republic, a member of the British Commonwealth of Nations. I had already swam there with dolphins and rays. There is no port here - passengers are transported to land by tenders - large motorboats. Strong winds prevented landing in the island's capital this time - they put us off at a primitive marina behind the headland. From there, I took a minibus to the town on my own.

W planie naszego rejsu mieliśmy jeszcze Wielki Kajman - wyspę na Morzu Karaibskim, która wraz z dwiema innymi, mniejszymi tworzy małą republikę, będącą członkiem Brytyjskiej Wspólnoty Narodów. Już kiedyś pływałem tu z delfinami i płaszczkami. Tu nie ma portu - pasażerów przewozi się na ląd tenderami - dużymi motorówkami. Silny wiatr uniemożliwił tym razem lądowanie w stolicy wyspy - wysadzili nas na prymitywnej przystani za osłoną przylądka. Stąd na własną rękę pojechałem minibusem do miasteczka.

Grand Cayman boasts a seven-mile beach along which many beach hotels and apartment buildings have been built. The only problem is that this beach begins a few kilometers beyond the capital. And some hotels block access to the water, giving exclusive use to their guests.

Wielki Kajman chwali się siedmiomilową plażą wzdłuż której zbudowano wiele plażowych hoteli i apartamentowców. Tyle tylko, że ta plaża zaczyna się kilka kilometrów za stolicą. A niektóre hotele blokują dostęp do wody dając wyłączność użytkowania swoim gościom.

The island offers motorboat tours and shallow-water dolphin and stingray encounters, but they are expensive. The only folklore I’ve seen here is a small fish market on the outskirts of Georgetown:

Wyspa oferuje wycieczki motorówką i spotkania na płyciźnie z delfinami i płaszczkami, ale to drogie imprezy. Jedyny folklor, jaki tu widziałem to niewielki targ rybny na peryferiach Georgetown:

In Georgetown, you'll find a few old colonial houses on the waterfront street. One of them houses a museum. The capital of Grand Cayman (the state has two other smaller islands, but they don't count) is a neat settlement with luxurious, expensive shops. There's a small promenade where a Christmas tree was set up at the end of November:

W Georgetown w nabrzeżnej ulicy znajdziecie kilka starych kolonialnych domów. Jeden z nich mieści muzeum. Stolica Grand Cayman (państewko ma jeszcze dwie inne, mniejsze wyspy, ale one się nie liczą)  to schludna osada z luksusowymi, drogimi sklepami Jest tu mały deptak, na którym pod koniec listopada ustawiona była świąteczna choinka:

The citizens of the Cayman Islands are wealthy, almost everyone has a car. This results in traffic jams on the narrow roads. I experienced this myself when we pushed our way to the capital in the morning by minibus. Therefore, I returned to the pier called Spott early, paying the same as before 6 US dollars. We sailed according to plan...

Obywatele Kajmanów są zamożni, prawie każdy ma samochód. Skutkuje to korkami na wąskich drogach. Sam tego doświadczyłem gdy rano przepychaliśmy się mikrobusem do stolicy. Dlatego przezornie wcześnie wracałem na przystań nazywaną Spott, płacąc jak poprzednio 6 dolarów USA. Odpłynęliśmy według planu...

From the Cayman Islands our ship set off on the last leg of this sea voyage - to Tampa, Florida. I had never been to Tampa before and I must say that I liked this port city very much. Two terminals accepting passenger ships are located on the river, in the city center. Next to them is a stop of the historic tram line starting in downtown and running to the oldest, atmospheric district of Tampa, which is called Ybor City:

Z Kajmanów nasz statek wyruszył w ostatni etap tej morskiej podróży - do Tampy na Florydzie. W Tampie nigdy jeszcze ie byłem i muszę napisać, że to portowe miasto bardzo mi się spodobało. Dwa terminale przyjmujące statki pasażerskie znajdują się nad rzeką, w centrum miasta. Obok nich jest przystanek historycznej linii tramwajowej zaczynającej się w downtown i biegnącej do najstarszej, klimatycznej dzielnicy Tampy, która nazywa się Ybor City:

 In the Ybor district, two parallel streets have retained their appearance from a hundred years ago, when there was a cigar factory, the first cinema, numerous bars and Italian restaurants. These institutions are still operating! It's worth a visit!

W dzielnicy Ybor dwie równoległe ulice zachowały wygląd sprzed stu lat, gdy była tu fabryka cygar, pierwsze kino, liczne bary i włoskie restauracje. Te instytucje wciąż działają! Warto tu zajrzeć!

A ride on an old-fashioned, carefully renovated tram is an attraction in itself. In 2024, the tram ride was free, but there have been discussions about introducing fees.

Przejazd staromodnym, starannie wyremontowanym tramwajem jest atrakcją samą w sobie. W 2024 roku przejazd tramwajem był bezpłatny, ale dyskutowano już o wprowadzeniu opłat.

ean.Hidden among the mirrored skyscrapers of downtown are several churches and the stylish Tampa Theatre, which is currently showing films. The university buildings built over the river look beautiful:

Wśród lustrzanych wieżowców downtown ukrytych jest kilka kościołów i stylowy Tampa Theatre, w którym obecnie wyświetlają filmy. Pięknie prezentują się zbudowane nad rzeką budynki uniwersytetu:

On the northern edge of the central district there is a bus station (Marion Street Transit Center), from which long-distance FlixBuses also depart. This is where I left for Miami...   

I have been to the legendary Miami many times. But the city's appearance is changing (for the better) and it was worth recalling the old haunts. I stayed at the perfectly located YVE Hotel, from whose upper floors you can see a large part of the coast and bridges. The more distant one leads to Miami Beach:

Na północnym skraju centralnej dzielnicy jest stacja autobusów (Marion Street Transit Center), z której odjeżdżają także dalekobieżne FlixBusy. Stąd właśnie odjechałem do Miami...

W legendarnym Miami byłem już wielokrotnie. Ale wygląd miasta się zmienia (na lepszy) i warto było przypomnieć sobie stare kąty. Zatrzymałem się w doskonale położonym YVE Hotel, z którego górnych pięter pięknie widać spory fragment wybrzeża i mosty. Ten bardziej oddalony wiedzie do Miami Beach:

From here you can walk to the pier for pleasure boats and the Museum of Art, in whose garden you will be surprised by a collection of sculptures of colorful dogs and cats. This is something completely new! Opposite the YVE hotel there is a stop for bus line 100, which takes those willing to Miami Beach. Because how can you be in Miami and not see the famous beaches?

Stąd można pieszo dojść do przystani spacerowych statków i Museum of Art, w którego ogrodzie zaskoczy was kolekcja rzeźb kolorowych psów i kotów. To coś zupełnie nowego! Naprzeciw hotelu YVE jest przystanek autobusu linii 100, która wozi chętnych do Miami Beach. No bo jakże to: być w Miami i nie zobaczyć słynnych plaż?

The bus takes you over a bridge and then along a long causeway lined with palm trees. It’s best to get off at the first Miami Beach skyscrapers and turn right to find yourself on the promenade over the canal leading ships out of the harbor.

Jedzie się tym autobusem przez most, a potem długą groblą wysadzaną palmami. Najlepiej wysiąść przy pierwszych wieżowcach Miami Beach i skręcić w prawo, by znaleźć się na promenadzie nad kanałem wyprowadzającym statki z portu.

At the end of the promenade the beach begins - still empty here, but maybe that's why it's attractive. There are no lifeguards here. There are also no fees. But if we come here with a towel and a bottle of water, it's easy to find a secluded spot...

Na końcu promenady zaczyna się plaża - tu jeszcze pusta, ale może dlatego atrakcyjna. Tu nie ma ratowników. Nie ma także żadnych opłat. Ale jak przyjdziemy tu z ręcznikiem i butelką wody, to bez trudu można znaleźć sobie odosobnione miejsce...

From here you can walk along the seaside to the skyscrapers and apartment buildings visible in the distance. Only there are rows of paid sun loungers set up, and you can rent water equipment. There are toilets and changing rooms.

Stąd można iść brzegiem morza aż do widocznych w dali wieżowców i apartamentowców. Dopiero tam rozstawione są rzędy płatnych leżaków, można wypożyczyć wodny sprzęt. Tam są toalety i przebieralnie.

There, too, in two streets parallel to the beach, there are groups of Art Deco buildings - cafes and small hotels built in the interwar period.  Sample you can see on teh above picture. There, too, on the square, there is a colorful sign saying Miami Beach, by which tourists take photos as a souvenir.

Tam także, w dwóch ulicach równoległych do plaży grupują się budowle w stylu art deco - kawiarnie i niewielkie hotele zbudowane w okresie międzywojennym. Jeden z takich obiektów pokazuję na zdjęciu powyżej. Tam także na skwerze stoi kolorowy napis Miami Beach, przy którym na pamiątkę fotografują się turyści.

From Miami you can take two full-day trips: to Everglades National Park, where there are alligators, waterfowl and wildlife, or to the small port of Key West - at the end of the Florida Keys chain of islands, connected by bridges and causeways.

Z Miami można zrobić dwie całodzienne wycieczki: do parku narodowego Everglades, gdzie aligatory, wodne ptactwo i dzika przyroda albo do porciku Key West - na koniec łańcucha wysepek Florida Keys, połączonych mostami i groblami.

The town is not large - you can explore it on foot in half a day. I've been to Key West twice (large cruise ships also go there) but the town has such color and a friendly atmosphere of an old holiday resort that I would gladly go there again.

Miasteczko nie jest duże - można je zwiedzić pieszo w ciągu połowy dnia. Byłem w Key West dwukrotnie (docierają tam także duże wycieczkowce) ale miejscowość ma taki koloryt  i sympatyczną atmosferę dawnego wczasowiska, że pojechałem tam chętnie jeszcze raz.

Key West, the southernmost point of the USA, was appreciated by Ernest Hemingway - he lived here in a two-story villa for several years. Today, the villa is a museum of the writer, occupied, as in the old days, by several dozen cats. They charge 18 dollars for admission, there are no discounts :)

Key West, najbardziej wysunięty na południe punkt USA docenił Ernest Hemingway - mieszkał tu w piętrowej willi przez kilka lat. Dziś w willi jest muzeum pisarza, okupowane, jak za dawnych czasów przez kilkadziesiąt kotów. Za wstęp pobierają aż 18 dolarów, nie ma zniżek :)

After returning from Key West, I flew back home via Berlin. The loop of my fourteenth trip around the world was completed...

Po powrocie z Key West odleciałem przez Berlin do kraju. Pętla mojej czternastej podróży dookoła globu się zamknęła...

. My hot news from this expedition (in English) you can read in my travel log:  www.globosapiens.net/travellog/wojtekd 

Notatki robione "na gorąco" na trasie podróży (po angielsku) można przeczytać w moim  dzienniku podróży w serwisie globosapiens.net