część V: Bangladesz

Dlaczego właśnie Bangladesz? Kraj ten  raczej rzadko bywa odwiedzany przez turystów, nie kusi ani wspaniałymi krajobrazami ani monumentalnymi zabytkami. Chciałem jednak zajrzeć do Bangladeszu. Z ciekawości. Dopóki zna się kraj jedynie z relacji innych osób nie sposób sformułować obiektywną ocenę, porównać go z tymi państwami  które się dotychczas widziało... To była okazja: linie lotnicze Bangladeszu - Biman oferują bardzo korzystną taryfę na przelot z Bangkoku do Dhaki ze stopoverem  w Myanmarze, a z Dhaki dwa razy w tygodniu lata samolot do Bhutanu - zapomnianego himalajskiego królestwa, które od dawna mnie fascynowało.  Moja trasowa układanka powstawała w ten sposób sama... Niestety, niemożliwy do przedłużenia urlop i fakt, że samoloty wybranych linii latały tylko w niektóre dni tygodnia sprawił, ze swój pobyt w Bangladeszu musiałem ograniczyć do trzech tylko dni. Pozwoliło mi to zobaczyć tylko stolicę - główną atrakcję turystyczną tego kraju.  

Leciałem do Dhaki trochę zaniepokojony: międzynarodowa prasa donosiła o kolejnej fali strajków przechodzących przez ten kraj... Mogły one nie tylko utrudnić zwiedzanie ale i uniemożliwić kontynuowanie podróży...

Poranek. Pochmurno, parno, gorąco.  W sklepiku przy recepcji litrowa butla coli kosztuje 30 taka. Ale w zachwalanej hotelowej restauracji nie ma ani chleba ani jajek (!). Daje to wyobrażenie o ilości zagranicznych turystów, którzy tu przybywają. Na zapytanie o "bread" pokazują mi garkuchnię po drugiej stronie ulicy. Tam na moich oczach najpierw gniotą, a potem smażą na oleju chlebowe placki (po 2 taka).  Mają także delikates: jajka, które mi usmażą na śniadanie (po 6 taka).  Nareszcie można pojeść!  Z hotelowego piętra widzę jak na głównym skrzyżowaniu przy poczcie najpierw gromadzi się policja.  Wkrótce pojawiają się grupy demonstrantów. Niosą transparenty zapisane "robaczkami", skandują okrzyki. Zanim ochroniarz hotelu zasunie na dobre wejściową kratę wymykam się z zamiarem dotarcia do starego miasta. Ryzykuję, ale nie mogę przecież pozwolić, aby zablokowali mnie na cały dzień w hotelu...

Rowerowych riksz w 5-milionowej Dhace jeździ podobno aż 500 tysięcy. Czekają wszędzie... Tylko dogadać się z kierowcą jest trudno. Aby uniknąć naciągania cudzoziemca dobrze znaleźć na ulicy jakiegoś miejscowego inteligenta, który podejdzie z nami do rikszy i sprawi, ze jej właściciel  przed kursem potwierdzi cenę: podstawowa cena za przejazd do 2 km wynosi 10 taka,  jeżeli jedziemy bardzo daleko będzie to 12, maksymalnie 15 taka. To wciąż tylko ćwierć dolara - złotówka!  Na twardym siodełku solidnie trzęsie. Suniemy w rzece takich samych, kolorowych pojazdów potrącając je i lawirując między samochodami. Gdy wjeżdżamy w wąskie uliczki starej Dhaki dopada nas kolumna demonstrantów. Wypada tylko przytulić się do ściany jakiegoś sklepiku i mieć nadzieję, ze nikomu z tego podnieconego tłumu nie podpadniemy.

Jest wreszcie fort. Od bramy odsyłają mnie do okienka, gdzie za symboliczne2 taka trzeba kupić bilet. Za bramą starannie wystrzyżona trawa, trochę kwitnących krzewów i nieczynne fontanny. Otoczony wysokim murem Lalbagh Fort pretenduje do miana najważniejszego zabytku Dhaki. Tak naprawdę to niewiele jest tu do zobaczenia. Budowę fortu rozpoczął  w 1678 roku któryś z książąt z linii Wielkich Mogołów. W trakcie budowy zmarła jego córka Pari Bibi, co uznano za zły omen i budowę przerwano. Wewnątrz murów pozostały właściwie 3 czy 4 budowle: mauzoleum Pari Bibi (na zdjęciu), meczecik i budowla mieszcząca niegdyś salę przyjęć, a obecnie małe muzeum, gdzie zainteresować mogą broń, eksponaty z zakresu kaligrafii i malarskie miniatury...

Na zachód od centralnego urzędu pocztowego (GPO) w ładnym parku stoją czerwone budynki Curzon Hall.  Stylowo jest to połączenie stylu Wielkich Mogołów z architekturą europejską z początku XX wieku. W postkolonialnych budynkach mieści się obecnie wydział fizyki stołecznego uniwersytetu.

Uliczki wypełnione są sklepikami i warsztatami. To tu znalazłem w końcu "europejski" tostowy chleb (15 taka za półkilowy bochenek) i banany sprzedawane na sztuki po 1 taka. Jakiś sprzedawca fajansowych filiżanek zaprosił mnie do swojego sklepiku na herbatę, którą pija się tutaj o każdej porze dnia...

Jak wielkie tobołki można przenosić na głowie?  Okazuje się, że nawet takie... 

I to takie właśnie widoki, a nie zabytki, czy krajobrazy są głównymi turystycznymi atrakcjami Dhaki. Turystów   wcale tu nie widać, nie widać także instytucji turystycznych. Trudno dostać dobrą mapę tego wielkiego miasta. Ja wycyganiłem zupełnie niezłą od naganiacza, którego spotkałem na lotnisku - Dhaka Tourist Map była niezbyt dokładna, ale miała zaznaczone wszystkie obiekty godne uwagi - w tym posterunki policji we wszystkich dzielnicach.   Turystyka, która mogła by być dla tego ubogiego kraju jednym z poważnych źródeł dopływu dewiz rozwija się raczej niemrawo. Poza stolicą główne ośrodki zainteresowania turystów to Chittagong - baza do wycieczek w niedalekie góry z ciekawym folklorem i Cox Bazar przy granicy z Myanmarem gdzie znajdziecie 120 - kilometrową plażę...   O dodatkowe informacje można zwrócić się do Bangladesh Parjatan Corporation (National Tourism Organization) 233 Airport Road. Tejgaon. DHAKA 1215.     Tel: +880-2-81 78 235, fax 81 72 235  ich strona powinna być tutaj: http://www.parjatan.org/   

Bosonogi uliczny krawiec. W tym kraju dorosłemu mężczyźnie nie wypada paradować po ulicach w krótkich szortach. A moje podróżne spodnie właśnie w Dhace rozlazły się na kolanie tworząc malowniczą dziurę. Gdy wędrowałem uliczkami starej Dhaki wzbudzała ona wyraźne zainteresowanie tubylców. -Patrzcie: biały w dziurawych spodniach! - zdawały się mówić ich uśmieszki... Potrzebny był krawiec. Znalazłem go bez trudu w niewielkiej ulicznej budce pozbawionej przedniej ściany. Dziadek kiwnął głową, że może zaradzić. Pozostawał problem: jak zdjąć spodnie? Przy budce stało uważnie mnie obserwując co najmniej 20 gapiów. Sensacja! Biały będzie zdejmował spodnie!  Jak on to zrobi? Dziadek przyszedł mi z pomocą: wyciągnął kawałek perkalu, którym owinąłem dookoła bioder i dopiero wtedy przekazałem mu swoje "pumpy". Usiadłem na stołku. Dziadek szył, a tłumek przed budką na gorąco komentujący moje zachowanie gęstniał - w pewnym momencie naliczyłem 29 zaglądających do budki głów... Całe szczęście, że robota poszła sprawnie i po kwadransie mogłem pomaszerować dalej. Inaczej mogłoby dojść do całkowitej blokady uliczki. W stolicy Bangladeszu   bardzo łatwo jest zostać gwiazdą!

Ciekawostką wśród sakralnych budowli Dhaki jest ormiański kościół.  Wysoki mur otaczający dziedziniec tworzy jednocześnie enklawę ciszy i spokoju w huczącym mrowisku tego wielkiego miasta. Ten sam mur sprawia, że z ulicy widoczna jest jedynie wieża kościoła. Bramę prowadzącą na dziedziniec zastałem zamkniętą... Na szczęście któryś z ulicznych przekupniów odnalazł stróża.  Znalazłem się pod murami kościoła. Od strony domku plebani ktoś ruszył w moim kierunku. Nie wierzyłem własnym oczom: to był biały!   I zaraz skojarzyłem: przecież to pierwszy biały widziany tu od dwóch dni!  Przemiły starszy pan - opiekun kościoła oprowadził mnie po świątyni pokazując między innymi basen w podłodze zakrystii służący do udzielania chrztu dorosłym. Kościół wzniesiono niegdyś w środku dzielnicy greckich i armeńskich kupców. Dziś ormiańska wspólnota w Bangladeszu jest tak mała, że spotyka się w kościele zaledwie kilka razu do roku - z okazji najważniejszych religijnych świąt i takich uroczystości jak ślub czy chrzciny... Dziedziniec kościoła (widać to na zdjęciu) jest niemal szczelnie wypełniony nagrobkami. A prezbiterium kościoła ma ciekawy kształt przypominający dziób okrętu...

Wracałem do hotelu znów rowerową rikszą, zmęczony lepkim od wilgoci upałem. A byłem  tam przecież w najlepszym czasie na odwiedziny w tym kraju!. Od listopada do marca jest tu "względnie" chłodno. Zdecydowanie należy unikać okresu monsunu, który trwa z reguły od połowy maja do października.   W kwietniu i wrześniu dzienne temperatury są najwyższe...  

                                                             Wojtek Dąbrowski

Ciąg dalszy relacji >>>>