Wyprawa na Wyspy Korzenne cz.V - Wojtek Dąbrowski








	The Moluccas are the islands of beautiful landscapes. On the access to Ternate the ship is cruising in the channel of little volcanic islands. In this channel I crossed one more time the equator at Kayoa Island. Moluki to wyspy bardzo pięknych krajobrazów. Już samo podejście do położonych obok siebie historycznych wysp Tidore i Ternate jest bardzo widokowe - statek płynie przez kilka godzin kanałem między zieloną Halmaherą i łańcuchem wulkanicznych wysepek. W tym kanale raz jeszcze przeciąłem równik, przebiegający przez wysepkę Kayoa.
In the Maluku Sea there are two beautiful volcanic islands laying one by one - divided only by the 1-mile wide strait. The islands were ruled by two sultans. They were rich - on the islands they had plantations of the valuable and rare cloves. But they hate each other and wasted much of their wealth fighting each other. When whites came to the Maluku Sea they invited two European kingdoms to protect them against enemy. Europeans built on the islands their castles and... took the monopoly on cloves trade. Then the third European kingdom smuggled out precious spice-tree seedings to the colonies in the other parts of the world. Cloves became less valuable, sultans less rich. But their descendends still live on the beautiful volcanic islands and still have some power...	Wyspy Ternate i Tidore , rozdzielone jedynie kanałem o szerokości jednej mili słynęły niegdyś z produkcji poszukiwanych w świecie goździków. Na wyspach panowało dwóch skłóconych sułtanów. Jeszcze zanim przybyli tu Europejczycy mieli wielkie dochody ze sprzedaży goździków kupcom z Indii i Chin. Ale pieniądze szły na zakup broni potrzebnej do walki z sąsiadem... Gdy na Ternate pojawili się Portugalczycy konkurencyjny sułtan z Tidore zaprosił do siebie Hiszpanów, by bronili jego wyspy przed odwiecznym wrogiem. Potem Brytyjczycy wywieźli sadzonki do swoich kolonii i ceny przypraw od razu spadły. sułtanaty straciły dawną zamożność i znaczenie.

	Na pierwszym planie mała Maitara Island
	This is sultan's palace on Ternate. To pałac sułtana na Ternate. Władza lokalnych sułtanów w dzisiejszej Indonezji została ograniczona, ale w dalszym ciągu mieszkają oni w pałacach i cieszą się popularnością wśród ludności.
Close to the palace you will find the sultan's mosque. It is not easy to recognize from the distance what is inside the building. Nieopodal pałacu stoi sułtański meczet (na zdjęciu obok) - budowla o bardzo nietypowej architekturze (jak na meczet) - gdyby nie kierowca motocykla, którym jechałem nigdy bym się nie domyślił funkcji tej budowli...
	In the little park in front of the other mosque locals build the monument of the clove. Meczetów na Ternate jest więcej. Przed jednym z nich ustawiono na skwerku pomnik goździka - źródła dawnego dobrobytu sułtanatu. Dziś produkuje się tu jedynie śladowe ilości tych pachnących przypraw.
Portuguese and then the Dutch built on Ternate few little forts. The best preserved is Benteng Tolukko built in 1512. You will find it in the Dufa-Dufa suburb. roku If offers great view of Tidore. Portugalczycy, a następnie Holendrzy budowali na Ternate niewielkie fortyfikacje. Najlepiej zachowany jest miniaturowy forcik Benteng Tolukko z 1512 roku na przedmieściu Dufa-Dufa.
	A view from Benteng Tolukko. Z murów Benteng Tolukko otwiera się piękny widok na Tidore. Widać także nowy, wielki meczet wznoszony aktualnie na brzegu Ternate.
From Ternate my "Sinabung" was sailing to the North Celebes. Z Ternate mój "Sinabung" popłynął do Bitungu na północnym krańcu Celebesu. Miałem szczęście - w planach podróży planowałem pokonanie odcinka Jayapura - Celebes samolotem. "Sinabung" nadarzył mi się zupełnie przypadkowo.
	I disembarked "Sinabung" in Bitung. I recognized here that it is not possible to travel to the Philippines by ship. To już schowany w głębokiej zatoce port w Bitungu. W przewodnikach pisało, że stąd statkiem można przeprawić się na Mindanao na Filipinach - dokąd zmierzałem. Wiadomość okazała się nieprawdziwa. Jedyną alternatywa był lot z pobliskiego miasta Manado do Davao. Ale linie Sriwijaya Air i Merpati, które kiedyś raz w tygodniu latały na tej trasie twierdziły, że w ich systemach rezerwacyjnych takiego lotu już nie ma.
From Bitung I took a local minibus to the nearby city of Manado. Manado is the capital of the province with half million living in. Z Bitungu lokalnym minibusem pojechałem do odległego o 55 km półmilionowego miasta Manado, będącego stolicą prowincji. Kosztowało to tylko 7600 rupii (plus dojazd do terminali po obu stronach trasy). Manado szybko przeistacza się w metropolię z błyszczącymi szkłem wieżowcami.
	Close to the mosques you can find blocks of narrow streets with little shops and eateries serving bakso. But the landscape of the city is changing rapidly. Nadmorskie kampongi już dawno zlikwidowano. Tu i ówdzie wokół meczetów znaleźć jeszcze można kwartały wąskich uliczek z małymi sklepikami i garkuchniami serwującymi bakso. W jednej z takich uliczek znalazłem Hotel Bersehati. Najtańsze pokoje były niestety zajęte - za nieco lepszy - z klimatorem i natryskiem zapłaciłem 115 000 rupii.
In the streets of Manado you will see very few such a traditional buildings. Most of tourists treat Manado as a stopover of their way to Bunaken Island. World divers know well this little island on the north shore of Indonesian Sulawesi. It is famous for the coral gardens and plenty of tropical fish. W Manado jest muzeum i kilka meczetów. Większość turystów traktuje to miasto jako stopover na trasie do pobliskiej Bunaken Island słynnej z koralowych ogrodów i barwnych ryb. To idealne miejsce dla nurkowania.
	Thanks to the nearby Manado airport with direct flights to Singapore, Jakarta and Bali many foreigners are coming to see the beauty of the underwater world. I am the backpacker, diving was always too expensive to me. I went to the Bunaken Island to snorkel. It is 45 min by junky motorboat from the little Manado harbor. Nurkowanie zawszy było dla mnie zbyt drogim sportem. Ale postanowiłem jednak popłynąć na legendarną Bunaken Island by spróbować snorkelingu. To tylko 45 minut starą motorową łodzią z malutkiego porciku w Manado. Po targach zapłaciłem 300000 rupii za powrotny kurs. Wysadzili mnie na plaży przy jednym z tańszych z ośrodków - Daniel's Homestay...
Coral gardens of Bunaken are worth to see - local resorts charge hefty 50000 INR for the rental of mask and snorkel! Pay or bring gear with you and just swim through the grassy area to the edge of the big blue hole. I enjoyed very much the beauty of the nature! Ośrodki na Bunaken rozlokowane są przy niewielkich plażach na obwodzie wyspy. Warto przywieźć ze sobą snorkel i maskę, bo za wypożyczenie "resorty" kasują aż 50000 rupii. Po przepłynięciu przez podwodną łąkę dopłynąłem na skraj wielkiej błękitnej dziury, na jej skraju rzeczywiście było co podziwiać!
	Bunaken Island has a status of National Park. Bunaken Island to teren Parku Narodowego. Zagraniczni turyści przyjeżdżając tu muszą zapłacić (i to oficjalnie!) 50000 rupii za każdy dzień pobytu na wysepce. Obok Bunaken leżą jeszcze dwie inne, bezludne wysepki. Jedna z nich - wulkaniczna Manado Tua widoczna jest w oddali na tym zdjęciu.
About 3000 people live on Bunaken Island - most of them are Christians - they have their protestant church painted in pink and white... Na Bunaken Island mieszka około 3000 ludzi - to w większości chrześcijanie - mają tu swój protestancki kościół malowany na różowo-biało. Na skraju wioski jest także niewielki meczet dla wyznawców islamu.
	Bunaken is very nice place but the local people have here the hard life. The water in the wells is salty - they use it for washing and laundry. They bring all drinking water from Manado. Bunaken to piękne miejsce, ale mieszkający tu sympatyczni ludzie nie mają łatwego życia. Ponieważ woda w studniach jest zasolona można jej używać tylko do mycia i prania. Całą wodę dla celów spożywczych przywozi się z Manado.
There is only one settlement on the island. Walking around the village I did not see there any other tourist. Na wysepce jest tylko jedna, senna osada, w której ciszę przerywają tylko młotki szkutników - przy plaży, w małych warsztatach pod palmami powstają tu długie, drewniane łodzie. A wokół chat krytych strzechą powiewa susząca się bielizna.
	Most package tourists go from airport to the boat and then onward to the resort on Bunaken to dive. They are missing something: lovely, sleepy fishing village on the Bunaken Island full of nice people, jackfruit trees and wooden boats. Większość turystów przybywa na Bunaken w zorganizowanych grupach. Z lotniska przewożą ich bezpośrednio do portu, a z portu statkiem prosto do ośrodka na Bunaken. Nurkują przez kilka dni i wyjeżdżają tą samą drogą. Myślę, że wiele tracą: ta wioska ma niezwykły koloryt i mieszkają w niej niezwykle mili ludzie.
There are few little shops in the settlement but the supply of goods is limited. This is the only eatery I saw - serving fried bananas. I did not see any restaurant. Hungry I finally got there in the private house a big plate of nasi (rice) with fish for just 5000 INR - like 50 US cents... W osiedlu na Bunaken jest kilka mini-sklepików, ale zaopatrzenie jest bardzo słabe -często sprowadza się do soft-drinków, oleju i chrupek. Na zdjęciu obok widzicie jedyną garkuchnię - serwującą smażone banany. Nie widziałem tam żadnej restauracji. Gdy zgłodniałem i zacząłem rozpytywać o jedzenie zaproszono mnie w końcu do prywatnego domu na wielki talerz nasi (ryżu) ze smażoną rybą - zapłaciłem za to 5000 rupii - około 50 centów.
	I was walking through the lush jungle to Pantai Liang where most of diving resorts are located. There is a long beach. Sorry, I saw there a lot of garbage... Na Bunaken nie ma dróg w naszym rozumieniu tego słowa. Maszerując przez bujną dżunglę betonowaną ścieżką pamiętającą chyba jeszcze Japończyków (z czasów drugiej wojny światowej) dotarłem do zatoki Pantai Liang, gdzie jest kilka ośrodków dla nurków. Jest tam długa plaża - niestety wąska i zanieczyszczona. Widocznie gospodarze doszli do wniosku, że turysci przyjeżdżają tu oglądać przede wszystkim podwodny świat...
Back in Manado I find out that there is charter flight to the Mindanao. Here is my gold-worth info for the fellow travelers: The charter is not by Merpati or by Sriwijaya Air - at present it is organized by the travel agent from Manado: PT Pilman, Jalan Tikala Ares 1, ph: 62 431 86 21 25 e-mail: pilmantt@yahoo.com It is charter flight - not visible in the reservation systems... It is departing on Mondays at 7 am (if they have sufficient number of passengers). They charge hefty 180 USD each way but it is still less then round way via SIN or other airports. Po powrocie do Manado udało mi się ustalić, że jednak mam szansę bezpośredniego przelotu z Manado na Filipiny. To lot czarterowy organizowany przez agencje turystyczną z Manado: PT Pilman, Jalan Tikala Ares 1, tel.: 62 431 86 21 25 e-mail: pilmantt@yahoo.com Czarter ten nie jest pokazywany w komputerowym systemie rezerwacyjnym. Koszt: 180 USD
	We got flat tire going on Monday morning to Manado airport by motocycle taxi. But I reached the terminal anyway. They charged 100000 INR international airport tax and I departed withe 27 pax on board of big 737. The coast on he picture - it is already Mindanao, The Philippines. Ten czarterowy lot startuje tylko wtedy, gdy agent zbierze opłacalną ilość pasażerów. Z duszą na ramieniu i drogim biletem w kieszeni jechałem w poniedziałkowy ranek motocyklową taksówką na lotnisko. Na domiar złego na 4 km przed lotniskiem złapaliśmy gumę. Ale na terminal jednak dotarłem i odleciałem (po zapłaceniu 100 000 rupii międzynarodowej taksy lotniskowej) z 27 innymi szczęśliwcami na pokładzie dużego 737. To wybrzeże na zdjęciu obok to już wyspa Mindanao na Filipinach. Ale o niej przeczytacie już na kolejnej stronie...


Powrót na początek relacji z podróży na Wyspy Korzenne	Przejście do kolejnej strony relacji z tej podróży - na Filipiny