część II *** Hadhramauth *** part two
Turysta przybywajacy do Jemenu powinien koniecznie zobaczyć dwie rzeczy: Pierwsza to Stara Sana. Druga to oazy w dolinie Hadhramout. Pozostałe "places of interest" też są ciekawe, ale to już obiekty o niższej ilości gwiazdek... Ze stolicy do Hadhramout można się dostać na trzy sposoby: autobusami okrężną trasą przez Aden i Mukallę, samolotem wewnętrznych linii (za ok. 120 USD w jedną stronę) do Say'un i landroverem, pod płatną eskortą Beduinów pustynnym szlakiem z Ma'rib (przerywana linia na mapie). Ten ostatni wariant, zabierający z reguły dwa dni jest najbardziej atrakcyjny, ale byłem sam i nie stać mnie było na wynajęcie landrovera...
SAY'UN
Po blisko godzinie lotu ponad pustkowiami samolot wylądował na lotnisku w Say'un. Kilka kilometrów dzielące lotnisko od położonego po drugiej stronie doliny miasteczka pokonać musieliśmy zbiorową taksówką - lejący się z nieba żar wykluczał marsz z bagażami... Miasto położone jest malowniczo u stóp wysokiego górskiego klifu. Say'un to administracyjny i handlowy ośrodek doliny. Tu skupia się baza hotelowa, stąd można organizować wypady do pozostałych oaz...
Było to podobno pod koniec XV wieku: 10 tysięcy ludzi z północno-jemeńskiego plemienia Kathris Hamadanis przybyło tu i założyło swoją stolicę. Stolicę Sułtanatu Kathiri, który przetrwał jako państwo aż do rewolucji w 1967 roku. Z okresu sułtanatu pochodzą najwspanialsze zabytki Say'unu: meczety, pałac, grobowce świętych. Do meczetów niestety turystów nie wpuszczaja, a grobowce można fotografować tylko przez bramę...
Kilka pałacowych pomieszczeń zajmuje też ekspozycja archeologiczna. Mój szczególny zachwyt wzbudziły tu jednak koronkowo rzeźbione okna - prawdziwe arcydzieła arabskiej snycerki. Z wyższych kondygnacji pałacu i tarasu na szczycie rozpościera się fantastyczny widok na miasto i otaczające góry. Środek doliny zajmują rozległe palmiarnie - i na pewno wyglądałyby one bardzo efektownie gdyby nie to, że pioropusze palm okryte są wszechobecnym pustynnym pyłem, podnoszonym przez byle powiew wiatru. Tak tu było od zawsze. W murze otaczajacym pałac schował się niewielki sklepik z pamiątkami. -50 riali za pocztówkę? To wcale nie tak dużo! Gdyby jeszcze nie to,że pokryta jest grubą warstwą pyłu! -Jeśli chcesz teraz jechać do Tarim to pospiesz się zanim kierowcy rozpoczną południową siestę!-radzi kupiec. Pora pożegnać Say'un - miasto-oazę położoną na odwiecznym karawanowym szlaku...
Do Tarimu - drugiej oazy z dolinie dotarłem zbiorową taksówką. Wehikuł rusza z bazaru w Say'un gdy zbierze komplet pasażerów. 120 riali w jedną stronę. Jedzie się powoli, lawirując wśród dziur w asfaltowej jezdni. Po obu stronach szosy u stóp gór tu i ówdzie widać bielone kopuły wzniesione ponad grobowcami muzułmańskich świętych. Jest w końcu miasteczko... Tumany pustynnego kurzu podnoszone przez pojazdy na niebrukowanych ulicach...
Upał, który w słońcu na pewno przekracza 40 stopni. Bez okularów słonecznych i nakrycia glowy ani rusz! Podziwiam tutejsze kobiety za to że potrafią w tym klimacie chodzić ulicami w swoich czarnych strojach. Takie same stroje, tyle że uzupełnione o wysokie, szpiczaste słomkowe kapelusze nosiły chlopki, które pasły gdzieś po drodze stadko kóz.
W Tarim odnajduję zamknięty na głucho budynek biblioteki zawierający podobno ciekawą kolekcję arabskich manustryptów. Widać turyści pojawiają się tu raczej rzadko. Ciekawostką miasta są minarety tutejszych meczetów - białe i kwadratowe - reprezentujące styl... jawajski. Podobno to skutek podróży handlowych do Indonezji które odbywali miejscowi kupcy...
SHIBAM
-To co zobaczysz w Shibam przejdzie wszystkie twoje oczekiwania!-powiadali. Rzeczywiście przeszło... Wyobraźcie sobie wyrastajace w samym środku płaskiego dna szerokiej doliny skupisko kilkuset (podobno 500) wysokich ma 8-9 kondygnacji wieżowców ulepionych z gliny... Taki właśnie jest Shibam...
Nic dziwnego, że UNESCO wpisało Shibam na listę światowego dziedzictwa i przekazuje środki na restaurację tych spośród "wieżowców", którym po setkach lat opierania się pustynnym wiatrom, upałowi, rzadkim opadom i powodziam grozi rozsypanie się. Miasto otoczone jest murem, z główną bramą od strony przelotowej szosy. Wydaje mi się, że najbardziej malowniczo ściana wieżowców prezentuje się od strony zachodniej, gdzie do muru obronnego przylega duża palmiarnia. Wsród palm stoi tu niewielki biały meczecik przydając jeszcze krasy orientalnemu krajobrazowi. Przyjechałem do Shibamu po południu, gdy słońce operowało właśnie z tej strony. Grzało strasznie, a ja łaziłem od palmy do palmy w piasku miałkim jak puder szukając dla was tego najlepszego ujęcia. Czy mi się w końcu udało? - ano oceńcie sami na obrazku poniżej...
Pierwsze budowle, które rzucają się w oczy po przekroczeniu bardzo solidnej głównej bramy to odnawiane obecnie pałace imamów (na zdjęciu obok). Podobno w ich wnętrzach będzie wkrótce muzeum. Zaraz dalej zaczyna się prawdziwy labirynt wąskich i przepaścistych uliczek - wąwozów. Na ich parterach dość często znaleźć można sklepiki - także takie z pamiątkami. No i tutaj czeka niestety przybysza pierwsze niezbyt miłe wrażenie...
Pora było schodzić w dół i rozejrzeć się za jakimś transportem do odległego o 19 km Say'un. Okazało się, że pod wieczór wcale nie jest to takie proste - synowie Allacha o tej porze już zwykle tylko biesiadują. Ale w końcu jakoś dotarłem na kwaterę...
