Tekst i zdjęcia:  Wojciech Dąbrowski  © - text & photos

Niger bywa często mylony z Nigerią , z którą zresztą graniczy. W odróżnieniu od Nigerii jest to jednak biedny, pustynny kraj bez dostępu do morza i znaczących bogactw naturalnych. Pewnie dlatego ma niewiele placówek dyplomatycznych za granicą. Ja po swoją wizę leciałem tanią linią aż do Brukseli. Ambasada wymagała złożenia formularzy (przysłali je wcześniej faksem), zdjęć i potwierdzenia rezerwacji hotelu (otrzymałem je faksem z wybranego drogiego hotelu w Niamey). Opłata za wizę turystyczną wynosi 50 euro. Niewielu turystów trafia do Nigru. Przed kilku laty głośno było o rebelii Tuaregów na północy kraju, zdarzały się przypadki kidnapingu. Dziś jest już spokojnie, choć zdarzają się sporadyczne przypadki rabowania turystów na pustyni.

Niger jest wprawdzie aż cztery razy większy od Polski, ale większość jego terytorium to takie właśnie pustkowia.

Drogą lądową najłatwiej wjeżdża się do Nigru z Beninu - w stolicy tego kraju jest także ambasada wydająca wizy.  Ja wybrałem jednak drogę na skróty będącą o wiele większą przygodą - pustynny szlak prowadzący z malijskiego miasta Gao przez Ayorou do Niamey.  Po 18 godzinach od wyruszenia z  Gao nasza zatłoczona ciężarówka brnąc przez piachy i wyboje dotarła do nigerskiej placówki granicznej w Yassane. Byliśmy zmęczeni nieprzespaną nocą, niewygodami i słońcem, które znów od rana prażyło na zatłoczonej skrzyni. Smutni i zdesperowani towarzysze podróży (zdjęcie obok) na których z tyłu napierał tłum  najchętniej usiedli by mi na kolanach...   Tam, gdzie piaszczysta droga przechodziła nareszcie w asfalt zatrzymano nas na posterunku celnym. Zaczęło się przeszukiwanie ciężarówki, ocena wiezionego w workach towaru i targi o wysokość łapówek pobieranych przez funkcjonariuszy. Pasażerowie cierpliwie czekali, chroniąc się, gdzie kto mógł przed lejącym się z nieba żarem.

Skromna katedra w Niamey

Nazajutrz była niedziela. Rano oczywiście czym prędzej pomaszerowałem do misji.  Po mszy podszedłem do księdza - Francuza prosząc o gościnę.  -Dziś zamknięte! - kazał mi przyjść dopiero w poniedziałek.  No cóż, różni bywają księża... Nie dałem za wygraną. Na własną rękę odnalazłem czarnego administratora. Pokoje jednak były - czyste, z wiatrakami, moskitierą i natryskiem - po 8000 CFA.  A w pokoiku obok administracji - mała salka komputerowa, gdzie za opłatą 500 CFA za godzinę można było korzystać z bardzo niestety wolnego dostępu do internetu.

Niamey - stolica Nigru to miasto kontrastów, w którym nowoczesne wieżowce zbudowane za pieniądze ze sprzedaży rudy uranu sąsiadują z bezładnymi kramami bazaru i wysypiskami śmieci. Ludzie są tu bardziej sympatyczni niż w sąsiednich krajach, co jednak nie znaczy że w kramach nie trzeba się targować...

A to wszystko w państwie, o którym w radiowych dziennikach mówią, że cierpi głód.  W centrum miasta jest spory targ nazywany Petit Marche - żywności w kramach nie brak, choć wybór jest bardzo skromny. Za banany płaci się 25 CFA, za dorodne mango - 100, duża bagietka kosztuje 175, a jajko - 85. 

Obok Petit Marche znajdziecie jedyny supermarket z importowaną żywnością, w którym warto się zaopatrzyć przed wyjazdem na prowincję, gdzie ceny delikatesowych artykułów są wyższe średnio o 50 procent. Ja o tym nie wiedziałem... Przykładowe ceny ze stolicy: karton soku 875 CFA, pudełko serków 500, woda mineralna 1,5l - 650, słoik miodu - 3000, puszka mleka w proszku Nido - 1450, mała mielonka - 1400.  Duża butelka piwa "Flag" kosztuje 850 CFA.  Za dolara w banku płacili tu niestety tylko 473 CFA - jak już wspomniałem do Zachodniej Afryki trzeba  przyjeżdżać raczej z euro, które można po korzystnym kursie wymienić w hotelu czy na ulicy.

Mniej więcej w połowie drogi pomiędzy bazarem i zespołem budynków rządowych znajdziecie muzeum narodowe.  Naprzeciwko muzeum jest mała manufaktura, gdzie produkują wyroby z wytłaczanej skóry, będące - jak się wydaje - specjalnością tego kraju. Są więc skórzane teczki i puzderka, a nawet całe szafeczki z misternie zdobionymi szufladami... Nieopodal wprost na ulicy sprzedają ładną ludową ceramikę. Tyle, że trochę to duże i ciężkie, by wieźć przez Afrykę.. 

Terminal międzymiastowych autobusów państwowej kompanii SNTV został niedawno przeniesiony z centrum miasta na jego południowe peryferie - daleko za Grand Hotel. Miejskie taksówki, które zwyczajowo za kurs w mieście biorą po 200 CFA od osoby za dojazd do terminalu pobierają dwa razy więcej... Skomputeryzowana kasa SNTV sprzedaje bilety z wyprzedzeniem nawet kilkudniowym. Klimatyzowany autobus do Agadez - najciekawszego miasta Nigru odjeżdża punktualnie (!) o 5.00 i dociera do celu około 17.00. Bilet jest dość drogi: 16 200 CFA, ale cenę usprawiedliwia wysoki, europejski standard podróżowania. Jak na Afrykę to prawdziwy luksus!

 Szosa łącząca Niamey i Agadez to główna, sztandarowa magistrala drogowa Nigru. O świcie przystajemy na modlitwę (widać jej czas wliczony jest do rozkładu jazdy). Słońce szybko wspina się do zenitu. Za szybą  sunącego przez pustynię autokaru pewnie ze czterdzieści stopni, a we wnętrzu przyjemny chłodek - kilka razy podają nam nawet wliczony w cenę biletu sok w torebkach. Krótki postój w Birni N'Konni - miasteczku tuż przy granicy Nigerii, gdzie warto zaopatrzyć się w smaczny nigeryjski chleb z foremek, jakiego nie wypiekają w zdominowanym przez bagietki Nigrze. . 

Asfalt na drodze staje się coraz bardziej dziurawy i często przychodzi nam jechać jednym kołem po poboczu drogi... Zamiast drogowskazów są tu pedantycznie ustawione kilometrowe słupki pozwalające ocenić odległość do celu podróży... 

Agadez, Agadez... - myślałem zawsze, gdy słyszałem kogoś opowiadającego o Nigrze.  Agadez to wcale nie cały Niger, ale  właśnie to miasto wraz z okolicami jest moim zdaniem dla przybysza z zagranicy  najciekawszym ośrodkiem turystycznym Nigru.  Dla wielu cudzoziemców to Agadez, a nie Niamey jest wizytówką kraju. To jeden z najstarszych ośrodków handlowych Sahary, leżący na skrzyżowaniu odwiecznych karawanowych szlaków. Założono go w XI wieku. Wciąż zabudowany jest tradycyjnymi domami z glinianej cegły wypełniającymi piaszczyste ulice z których tylko kilka posiada nawierzchnię. W tych ulicach wciąż jeszcze większość spotkanych ludzi nosi tradycyjne szaty Tuaregów .

Tu wciąż jest sułtan!  Nie, to nie ten na zdjęciu...  Ale jest!  I mieszka w pałacu (to ta budowla za plecami mojego eleganckiego Tuarega). Pałac odbiega wprawdzie od naszych wyobrażeń o tego rodzaju budynkach, ale nie zapominajmy, że jesteśmy na Saharze, w sercu Afryki... Sułtan wciąż podobno cieszy się  dużym szacunkiem miejscowej ludności, a jego uprawnienia m.in. w zakresie sądownictwa są - jak twierdzą - większe od kompetencji gubernatora prowincji mianowanego przez rząd w Niamey...   Kiedy przechodziłem przez plac przed pałacem z bramy wysypała się właśnie gromada odświętnie ubranych Tuaregów, z tradycyjnymi woreczkami i ozdobami zawieszonymi na szyi. Zapytałem grzecznie jednego z nich, czy mogę zrobić fotografię - i tak powstało to zdjęcie...  Tuaregowie to dumny naród, potrafią docenić respekt jaki się im okazuje.  Biały zawój tego "Rycerza Pustyni"  już na oko jest dłuższy o jakieś dwa metry od tego, który kiedyś przywiozłem z Timbuktu.

Naprzeciwko meczetu stoi mały Hotel Air (pierwotny pałac sułtana), który ma pustą zazwyczaj restauracyjkę z tarasem na dachu.  Po zmierzchu można (i trzeba) usiąść tam z butelką zimnego piwa. To miejsce ma atmosferę, której się nie zapomina. Nie zapomnijcie i wy tam wpaść: posiedzieć patrząc na rozgwieżdżone niebo, na przemykające w dole postacie w powłóczystych szatach i posłuchać płynącego ponad pustynnym miastem nawoływania do modlitwy...  Zimne piwo kosztuje tylko 1000 CFA !

W Agadez jest jeszcze drugi meczet w saharyjskim stylu, ale już znacznie mniejszy: Petit Mosque - na zdjęciu obok. W sąsiedztwie - po drugiej stronie ulicy jest jedyna w mieście kawiarenka internetowa...

Ale ja spacerując piaszczystymi uliczkami miasta miałem głowę zaprzątniętą zupełnie czym innym.   Wizyta w Agadez byłaby niespełniona bez wyprawy w Góry Air i na Pustynię Tenere. Rozpocząłem poszukiwania  terenowego samochodu z przewodnikiem. Na podstawie informacji zebranych jeszcze przed wyjazdem z kraju mogłem z grubsza określić, co chciałbym zobaczyć. Chodziło teraz o to, by znaleźć kogoś, kto chciałby przejechać pięciodniową trasę za niewygórowaną cenę, dawał gwarancję bezpieczeństwa i dysponował samochodem którego stan techniczny przynajmniej na oko wzbudza zaufanie. O rezultatach moich poszukiwań  przeczytacie już na kolejnej stronie.

                       >>>>>Przejście do kolejnej części relacji  z Nigru